انتون چیخوف | فوٹو : ریگزار
شرط
انتون چیخوف
رجانک : شرف شادؔ
تاک چنڈ ءِ ابیتکیں بیگاہے ات۔آئی دست پُشت ءَ بستگ سر جہل کُتگ وتی اوتاک ءِ یک کنڈے ءَ داں دومی کنڈ ءَ ھُدا بزانت چُنت رند شُتگ ءُُ اتکگت۔آپانزدہ سال پیسر ءِ ھما یادگاریں ءُُ تامداریں مجلس ءِ گپّاں گیر آرگ ءَ اَت۔وہدے آگوں شہر ءِ نامدارءُُ ورناہیں وکیل ءَ ھم نیاد بُوتگت۔گوں آئی ءَ ھنچنائیں سلا م ءُُ علیک یے ءَ رند گپ ءُُ تران باز زیت یک وشیں تک ءُُ گچین یے ءَ بدل بوتگت۔آ وت یک سیر ءُُ ازگاریں یہودی ات۔ءُُ پدا کاروباری پر مان ءَ سود ءِ سرا بازیں زرّے وام داتگت۔اے ورناہیں وکیل گوں آئی ءَ کاروبار کنوکیں یک کمپنی ءِ کانودی سوجکار ات۔آئی ءَ اے دگہ مردمانی ھواری ءَ آھم دعوت داتگت۔وتی کار ءَ بلدی ءَ ابید آ سک ڈولدار ءُُ دلکشیں ورنایے اَت۔آئی ءِ سپا ءِ تہا یک اجبیں سحرے مَان اَت۔گپّ ءُُ با وستانی تہا ھمے گپ در اتک کہ مرگ ءِ سزا یک زالمیں ءُُ بے رہمیں کانودے۔ماں مراگہ ءَ مزن شہ دربرجاہ ءِ اُستاد،تاکار،نبشتہ کار ءُُ دگہ بازیں شاہزانت ءُُ زانو گرھوار اتنت۔گیشتریں مردمانی ھیال ھمیش اَت کہ بنداتی کرنانی اے یادگار بایدیں نوں ھلاس بہ بیت مئے دیما شُتگیں چاگرد چُشیں بے رحمیں سزا ءُُ جزایانی دیمپان بُوت نہ کنت۔بازین یے ءِ گشگ اَت کہ مرگ ءِ سزا بایدیں عمر ءِ بندیگی ءَ بدل کنگ بہ بیت۔
”تئی گپ تئی دپ ءَ شہد بہ بیت“۔مہماں جلّیں یہودی ءَ گوں مزن جوش ءُُ جزبگ گپ ءُُ ترانءَ بہر زُرت۔ ”بل کہ منا گوں مرگ ءِ سزا ءُُ عمر ءِ بندیگی ءَ ھچ وڑیں دست ءُُ داوایے نیست۔بلے ھینچک ءَ کہ منی نابزانتیں اگل کار کنت گڈا اگاں منا چرے دوئیناں یکے گچین کنگی بہ بیت مرگ ءِ سزا ءِ بدل ءَ پہ وتا دوست کناں۔اے بس یک دمانے ءِ اذیت یے بیت بلے عمر ءِ بندیگی ءَ ھر ساہت چہ پاہو ءَ گیش اذیت دنت۔من عمرءِ بندیگی ءَ چہ مرگ ءِ سزا ءَ گیشتر بنیادی دو داں ڈن سرپد باں۔شما وت بگش ات واجہ کجام گیشتر بدیں کار ات،اناگہ مردمے ءَ کُشگ یا کسے ءَ را کم کم ءَ تلوسینگ ءُُ کُشگ؟“
”دوئیں چہ بنیادی دوداں ڈنّ اَنت۔“یک مہمانے ءَ وتی ھیالانی درشانی کت ”پرچے کہ دوئینانی مول ءُُ مراد گران نہادیں بنیادی جان ءِ مرگ ءِ دئیناں دئیگ اِنت۔استان یا حکومت ھُدانہ انت۔اگاں آ کسے ءَ را زندگی دات نہ کننت،گڈا آہاں زندگی پچ گرگ ءِ ھم ھچ وڑیں حق دئیگ بوت نہ کنت۔“
”تو کانود ءِ بابت ءَ زانتکاریں مردمے ءِ اے بابت ءَ تئی گڈی ھیال چی ئیں“‘یک مردے ءَ ورناہیں وکیل ءَ را وتی ھیالانی درشان کنگ ءِ سلاہ جت۔
مرگ ءِ سزا ءُُ عمرءِ بندیگی۔دوئیں سک ترسناک ءُُ بنیادمی دوداں ڈنّ اَنت۔بلے اگاں منا چہ آہان یکے ءَ گچین کنگ ئے گشگ بہ بیت گڈا من عزت داریں مہمان جل ءِ بدل ءَ عمر ءِ بندیگی ءَ پہ وت ءَ گچین کناں۔پرچا کہ اے وڑا کم چہ کم زندگی ءِ جند نہ کُٹّیت۔من سرپدباں چٹ نہ بئیگ ءَ چہ یک نہ یک ھالے ءَ زندگ بئیگ گہتر تراِنت“
”ہچبرانّاں،ہچبر انّاں“
”آشر گشیت۔منی ھیال ھم ھمیش انت“
”چٹ رَد،چٹا رَد۔“
”اے وڑیں زندگی چہ مرگ ءَ گنتر انت“
یکیں وہد ءَ بازیں توار اں اوتاک جکسگ ءَ لگ ات۔گپ ءُُ تران ءِ تہا یکپارگی ترندی اتک۔ورناہیں مہمانجل کہ انگت گوں گران ءُُ سنگینی ءَ گپ جنان اَت۔اناگہ جوش ءَ اتک ءُُ گوات ءِ تہا مُچّ ءَ سُرینان بُوت۔
”اے دراہیں گپاں بس دپ ءَ جاگہ اِنت۔دراہیں عمر ءَ قید ءِ سگگ ارزان نہ انت۔ورناہیں وکیل یک ماہے ءِ قید ءَ سگ ات نہ کنت۔درائیں عمر ءِ قید ءَ کجا سگگ بیت“
”من گشتگ ءُُ انگت گُشاں کہ اگاں منا چہ دوئیناں یکے گچین کنگی بہ بیت گڈا من عمر ءِ بندیگی ءَ پہ وت گچین کناں۔“ وکیل ءَ گشت۔
”دروہ وت سریں گپّ اَنت۔تو بندیگی ءِ اولی سال ءَ دپ پچ لگوش ئے۔ منا مرگ ءِ سزا بدیے اِت۔من ءَ عمر ءِ بندیگی نہ لوٹیت“
”اے وڑا ھچبر نہ بیت من سالے بل داں پانزدہ سال ءَ چشیں گپ دپ ءَ نیاراں“
”اے گپ انت گڈا.....بیا من شرط بنداں گوں تو.....بیست لکھ ڈالر ءِ“
”بیست لکھ ڈالر!“ورناہیں وکیل پہ دمانے ءَ فکر ءَ کپت۔”برومن منّ اتگ“پدا کوکار کت۔”ھو......من منّ اتگ“
شما دراہیں مردم شاہد اِت۔“
”مَا درست شاہدیں“ درستاں یک آواز بیت ءُُ گشت ءُُ یہودی مہمانجل ءُُ ورناہیں وکیل ءَ دیما کنز اِت دست ءِ سرا دست جت ءُُ شرط بندگ بوت۔
”من وتی زندگی ءِ پانزدہ سال ءِ قید ءَ قبول کناں!“
”ءُُ من اے بندیگی ءِ یک درچیں سوب مندیں آسر ءَ ترا بیست لکھ ڈالر انام دئیگ ءِ قول ءَ کناں“ ھمے وڑا گپ گپ ءِ تہا جیڑہ یکپارگی سنگینیں دروشمے ءَ بدل بیت ءُُ اے بے کاریں ءُُ رستریں شرط بندگ بوت۔کمے دیراں رند ورگ ءِ ٹیبل ءِ سرا یہودی مہمانجل ءَ گوں شرط منّوکیں وکیل ءَ گشت۔”منی گورا زرّ سک باز اِنت۔ھمنچو کہ من ھساب اش کت نہ کناں بیست لکھ ڈالر پہ من ھچ معنا نداریت بلے تو دل ءَ شری سرا بچار۔دراہیں زند ءِ جنجالے بہازورگا ئے۔یک رندے پدا من تراموہ دیاں۔وتی ھوش ءَ سرءَ بکن۔“
”من چہ وتی قول ءَ بَجّوکے نہاں۔اے ھم یک نوکیں تجربگے......بلّے بہ بیت“
”من گشاں تو وتی زندگی ءِ سئے چار گراں کیمتیں سال مفت ءِ ھدابیران کنئے۔سئے چارسال پمیشکہ من گشاں کہ منا ستک انت کہ تو چہ اے مدت ءَ گیش بندیگ جاہ ءَ وتا داشت نہ کنئے۔گنوک بئے۔یابندیگ جاہ ءِ دیوالاں وتی سرءَ جنئے داں تئی ارواہ درئیت“
”چوھچبر نہ بیت۔ھما بیہار کہ تو داتگ سرا بوشت یے“
”من وتی بیہار ءِ سرا اوشتا تگاں بلے بوت کنت تو چہ زندگی ءَ بیزار ئے۔ وتی براہداریں ورنائی ءِ سرارحم بکن۔بزگ بکن۔چوبے ھال مہ بی کہ وتی رزا ءَ قید بئیگ پہ زور قیدبئیگ ءَ باز گران ترانت۔اے ھیال کہ ھردے تو بلوٹئے شرط ءَ ببادات ءُُ بندی جاہ ءَ ڈن اتک کن ئے۔تئی سرا زندگی ءِ ھرساہت ءَ عذابے جوڑ کت کنت۔ورناہیں دوست منا پہ تو بزّگ کنگ ءَ اِنت“
کماشیں یہودی اوتاک ءَ ٹیلائی کنان گوستگیں یک یک ساہتے ءِ گپّاں گیر آرگ ءَ ات۔سرجمیں پانزدہ سال،یک تچوکیں تامرے ءِ وڑا آئی ءِ چمانی دیم ءَ پِر ترّان اَت۔نوں جیڑگ ءَ اَت۔من اے بے اگلیں یا زالمیں بیہار (Chalange)پرچا داتگت۔گپ گپ ءِ تہا من پرچا زالم بوتگ اتاں۔وکیل ءَ وتی زندگی ءِ پانزدہ سال جواءَ ببا داتگت،من بیست لکھ ڈالر میان ءَ چگل داتگت۔بلے زاناں مئے چرے کار ءَ اے گپ گیشّیت؟۔اے گپ پہ مدامی گشیت کہ ساد ءَ درتکگیں موت شر تر انت یا عمر ءِ بندیگی؟ھچبر انّاں،اے درست پوچ اَنت۔ پوائی اتنت۔دریگتیں من وتی ھوش ببامہ داتیں۔چہ منی نیمگ ءَ اے بے ھسابیں زرّانی پیش دارگ اتءُُ ورناہیں وکیل ءِ چہ زر ءُُ مال ءِ حرص ءَ ھچ نہ ات۔
نوں آئی ءَ دعوت ءَ رندبوتگیں دراہیں گپ گیر آیگ ءَ اتنت۔رند ءَ اے گپّ ٹہہ اتگت کہ وکیل آئی ءِ باگ ءِ کُنڈ ءَ بستگیں اوتاک ءَ داں پانزدہ سال ءَ تہنائی ءَ بند کنگ بیت۔گوں دلگوش چار ءُُ گذار کنگ بیت۔چو ھم پدّر کنگ بوتگت کہ اے میان ءَ آ چہ اوتاک ءَ ڈن ھچ وڑا دراتک نہ کنت۔گوں دومی مردماں نند ءُُ نیاد،گپ ءُُ تران ءُُ آہانی دروشم ءِ چارگ ءِ ہم اجازت دئیگ نہ بیت آ بنیادمی توارے ھم اِش کُت نہ کنت۔بلے آئی ءَ ھرروچ روتاک ءُُ ھما کتاباں کہ آ لوٹیت سر کنگ بنت۔آئی ءَ را پہ جنَگ ءَ یک سازے ہم دئیگ بیت۔کاگدلکگ ءُُ وانگ ءِ ھم اجازت بیت۔شراب ءُُ سگریٹ ھم پُجارینگ بیت۔چو ھم گیشنیگ بوت کہ گوں ڈنّی دُنیا ءَ ھمگرنچی ءِ وسیلہ تہنا ہما دریگ بیت کہ اوتاک ءِ دیوال ءَ بُرز ءَ جوڑ بوتگ۔بزاں کہ پکاریں چیزے ءِ لوٹ ءَ کاگدے ءِ سرا نبشتہ کُت کنت۔ھمے دریگ ءِ دپ ءَ ایر کت کنت۔چہ ھمے دریگ ءَ آئی ءَ ورگ ءُُ اے دگہ المّی ئیں چیز دئیگ بنت۔دراہیں گپّانی گیش ءُُ گیوار نبشتہی ءُُ کانودی رہبندانی ھساب ءَ کنگ بوت۔دُراہیں گپ تچک ءُُ سرجمی ءَ نبشتہ کنگ بوتنت۔چوھم نبشتہ کنگ بوت کہ ورناہیں وکیل 14نومبر1870ء ءَ شپ ءِ دوازدہ بج ءَ وتی تہنائی ءِ بندیگی ءَ بندات کنت ءُُ پانزدہ سال قید ءَ سرجم کنگ ءَ پد 14نومبر1885ء ءَ شپ ءِ دوازدہ بج ءُُ یک ملٹے ءَ آئی ءِ اوتاک ءِ دروازگ پچ کنگ بیت۔بیہار ءَ گوں سوبینی ءَ آسر ءَ رسینگ ءَ آئی ءَ را بیست لکھ ڈالر ءِ نگدیں زرّ آئی ءِ دستاں دئیگ بیت بلے اگاں ٹہینتگیں وہد ءَ دوملٹ پیسر ھم ڈنّ ءَ در اتک یا ھنچین کارے کُت کہ گیشینتگیں رہبنداں ڈنّ در بہ بیت گُڈا آ بیست لکھ ڈالر ءِ حق ءَ دز محروم بیت ءُُ شرط ءَ بے سوب زانگ بیت۔
چہ دریگ ءَ ڈن در آؤکیں کاگدا ں،اے اٹکل گوں جوانی ءَ جنَگ بوت کہ بندیگی ءِ اولی سال ءَ ایوکی ءُُ بیزاری ءِ دستاں سوکی اَت۔چہ آئی ءِ بندیں اوتاک ءَ شپ ءُُ روچ پیانو ءِ ساز ءِ توار اتک۔آئی ءَ تمباک،سگریٹ ءُُ اے دگہ دراہیں نشہ بند کُتگ اِتنت۔شراب ءِ بابت ءَ آئی ءَ نبشتگ ات ”اے واہگاں گیشتر سکین دنت ءُُ واہش یک بندیگے ءِ مستریں دُژمن اِنت۔“آئی ءَ دیمتر ا نبشتگ اَت ”تہنا نندگ ءُُ شراب نوشگ ءَ گیش بیزار کنوکیں دگہ چیزے بوت نہ کنت“ تمباک ءِ بابت ءَ آئی ءِ ھیال ایش اَت کہ اے بندیں اوتاک ء ِ چاگرد ءَ گشئے نفس گیر کنت“۔بندیگی ءِ اولی سال ءَ وکیل ءَ دو گونڈ گونڈیں کسّہانی کتاب ءُُ گدار دئیگ بوت۔آئی ءَ مہر ءُُ دوستی،رد کاری،کندینگی ءُُ ھیالی کسّہانی گیشتر طلب زاہر کُت۔
دومی سال ءِ میان ءَ پیانو جنَگ بوت۔نوں آئی ءَ چرے ساز ءِ نام ءَ ہم بَد اتک۔نوں آئی ءَ گیشتر کلاسیکی کتابانی لوٹ کت۔پنچمی سال ءَ آئی ءِ اوتاک ءَ ساز ءُُ زیمل ءِ آواز پدا ودی بوتنت۔بندیگ ءَ شراب لوٹگ ھم بندات کت۔چیروکائی ءَ سرک کنوک ءُُ چاروکاں گشت کہ اے دراہیں سال ءَ آئی ءَ بس وارت ءُُ وپت۔آئی ءَ یک پیما گوں وتا جوڑ اِت ءُُ وت ءَ بد ءُُ ھبر دات۔اے سال ءِ میان ءَ آئی ءَ کتاب دست ھم نہ جتنت۔چہ آئی ءَ پیش داں چارسال ءَ آئی ءَ لوٹ ءِ پدا کساس شش سد کتاب بہازیرگ ءُُ دئیگ بوت۔آئی ءِ بے کساسیں وانگ ءِ سبب ات کہ یک روچے یہودی ءَ راچہ آئی ءِ نیمگا یک کاگدے رس اِت کہ آئی ءِ سرا نبشتہ ات۔
”منی واجہ!.....من ترا اے کاگد ءَ شش زباناں نبشتہ کنگاہاں۔ایشی ءَ ھمے زبانانی کواساں پیش بدار۔بوانین۔اگاں آہاں منی گپانی تہا زبانءُُ بیان ءِ اگاں ھچ وڑیں ردی گندگ ءَ نیاتک گڈا گوں تو دزبندی اِنت کہ منی اوتاک ءِ نزیک ءَ باگ ءَ یک جاگہے ءَ تپنگ ءِ تیرے آس بدئے۔چرے توار ءَ من سرپد باں کہ من اے زبان دربرگ ئے ھاترا ھماجہد ءُُ محنت کتگ۔آبیران نہ شتگ۔اے ھمے جتاجتائیں میاں اُستمانی زبان اَنت کہ جتا جتائیں راج اش کارمرز کننت ءُُ ماں آہاں دراہیں دَورانی زانوگرانی بے مٹیں ھزانگ نزاتکگنت۔تومنی وشی ءِ بابت ءَ اٹکل جت نہ کن ئے کہ منا اے زبانانی دربرگ ءَ پدرس اِتگ۔“
چہ ھمے زبانانی زانت کاراں اے کاگد ءِ وانینگ ءَ پد باگ ءَ تپنگ ءِ سرا تیرے آس دئیگ بوت۔دیمترا۔تہنائی ءِ قید ءَ دہمی سال ءَ وکیل وتی وانگ ءِ ٹیبل ءِ سرا کساس یکیں کتاب ءِ دیم ءَ سر جہل کنگا گندگ بوت۔یہودی اُبکّہ اَت ھما مرد ءَ یک کتابے وانگ ءَ اَت۔اے سال ءِ ھلاس بئیگ ءَ گوں آئی ءَ آئی ءِ جاگہ ءَ میاں اُستمانی نیک راہی ءُُ ستکانی بابت ءَ یک نوکیں کتابے ءِ وانگ بنگیج کت۔
قید ءِ گڈی دوئیں سالان وکیل ءَ ھر وڑیں کتاب ونت۔ھرچ کتابے کہ آئی ءِ دست ءَ کپت آ واناں بوت۔اول ءَ آئی ابرم ءِ بابت ءَ نبشتہ ئیں کتاب ونت۔پدا بائرن ءُُ شیکسپئر ونتنت۔نوں چہ آئی ءِ نیمگ ءَ کہ ھما کاگد دست کپتنت۔ماں آہانی سر ا یکیں وہد ءَ کیمسٹری،میڈیسن،ناول ءُُ فلسفہ ءُُ مذہبانی بابت ءَ تاکبند ءُُ کتاب ءُُ کتابکانی لوٹ کنگ بوتگت۔ھنچو سما بوت گشئے ماں زر ءَ یک پُرشتگیں لانچے ءِ مساپر اِنت کہ برے آیک تہتگے ءِ کمک زیرگ ءِ جُہد ءَ کنت ءُُ برے اشتاپی ءَ دومی ءَ دست جنت ءُُ ھنچو وت ءَ بکگ ءَ رکگ ئے جہد ءُُ کوشست کنت۔
یہودی ءَ سرجہل کتگ ءُُ وتی یا داشتانی یک یک تاکے لیٹینان ات۔
باند ا نیم روچ ءَ دوازدہ بج ءِ جند ءَ آئی ءِ بندیگی ءِ دراجیں دور ءِ مدت ھلاس بئیگی اَت۔سرجمیں پانزدہ سال ءَ رند آ چہ منی قید ءَ آجُو بیت ءُُ شرط ءِ حساب ءَ مناآئی ءَ بیست لکھ ڈالر دئیگی اِنت۔نوں منا ھینچو زرّ کُج اِنت ءُُ اگاں من وتی دراہیں چیزاں بہا ءُُ لیلام بکناں ءُُ وتی دراہیں جائیداداں مچ ءُُ یک جاہ بکناں آئی ءِ زرّ انی دئیگ ءِ کوشست ءَ بکناں گڑا من بند ءِ سرءِ مردباں۔کنگلا!چٹاچٹ کنگلا!پانزدہ سال پیسر وَمنی گورا یک بیست لکھے چے،بیست بیست لکھ ھم ہچّ یے نہ اَت۔ھمنچو زرّھستت کہ آہانی ھساب ءُُ کتاب ءِ دارگ ھم مشکل ات۔بلے مرچی منی مُچ کتگیں مالانی بدل ءَ منی سرا وامانی بار گیشتر انت۔کار و بار ءَ سٹہ بازی ءَ من ءَ تباہ ءُُ برباد کتگ۔من ءَ ھچ جاگہ وتی سر ءَ کش اِت نہ کناں۔منی مالی جاوراں من ءَ پیر ءُُ نزور تِر کتگ۔ماں نہادی ءَ منی ارزش ءُُ بستار ھلاس بوتگ۔من چہ وت بیسہی ءِ دولت ءَ دزمحروماں۔نوں ھر وڑیں کارے بہ بیت دست ءِ مان کنگا بیم کیت۔چہ ھما مزن مزنیں کمپنی آں وام زیرگی ات۔چراہاں ھم بازینے کُٹّ اتگ۔بہت ءَ سک بدیں جاورے ءَ دگا کتگ۔!وام لوٹوک وتی زرانی پچ گرگ ءَ آمید گساں روگ ءُُ منی بگیر ءَ کیس کنگی اَنت۔پدا اے نوکیں جنجال.....باندااے کماشیں کواش ءَ ھم بیست لکھ ڈالر دئیگی انت۔یا ھدا من چے بکناں۔یا ھدا من چے بکناں!کجا بہ رواں“۔
یہودی ءَ وتی دوئیں دست وتی اسپیت میدیں سر ءَ جتنت۔پدا آجیڑگ ءَ لگ ات۔ اے مرد نہ مریت پرچا،بلے انگت و َآئی ءِ عمر بس چل سال انت۔آبانداچہ منا بیست لکھ ڈالر دست گیپت۔مدیاں گڑا آمید گس ءِ وسیلہ ءَ چہ من گیپت اش ءُُ پدا ترّیت منی زرانی سر اعیش ءُُ عشرت کنت ءُُ من اِداٹکّا ٹکّایے ءِ محتاج باں۔آلکھ پتی یے جوڑ بیت ءُُ من پنڈوگرے۔پدا ھر روچ پہ تژن من ءَ ھیرات دیان ءَ منی گوشاں جنت کہ ”منی اے لوگ ءُُ ازگاری تئی سبب ءَ انت۔بیا من تئی کمک ءَ کناں۔“انّاں،انّاں،اے گپ منی گوشاں مہ کپات اَنت۔”اے وڑا ہچبر نہ بیت۔من اے وڑا بئیگ ھچبر نئیلاں۔“یہودی ءَ چیہال جت ءُُ آئی ءَ وتی مانگیش اتگیں مید گوں گنوکی ءَ چیلینت انت۔پدا آئی ءَ اناگہ ھیال اتک۔”کُٹّارینگ ءُُ کنگلا بئیگ ءِ رسوائی ءُُ بنامی ءَ رکگ ءِ یک وڑے ھست۔وکیل ءَ را جنَگ بہ بیت۔گوں اے ھیال ءِ آیگ ءَ یہودی ءِ بے کراریں دل ءَ را کرار اتک۔گھڑیال ءَ سئے بج ءِ جارجت۔یہودی انگتہ آگہ ات۔ لوگ ءِ دراہیں مردم گران واب اتنت۔ڈن ءَ ہور ءُُ درچکانی ژیمب ژامب ءَ ابیدھچ نیست اَت۔
آئی ءَ بے ترک ءُُ توار ءَ چہ وتی آسن ءِ پیتی(Safe) ءَ بندیگ ءِ اوتاک ءِ چابی کشّ ات۔چہ پانزدہ سال ءَ اے چابی کارمرز کنگ نہ بوتگت۔آئی وتی دراجیں کوٹ کوپگانی سرا ایر کت ءُُ بے تواری ءَ ڈن ءَ درکپت۔باگ ءَ تہاری ءُُ سک سارتی اَت۔ہورہم رچان اَت۔سارتیں گوات ءِ شہمات درچکاں یک دومی ءِ سرا ڈیک دیان اَت۔یہودی بندیگ ءِ اوتاک ءِ برانڈو ءَ رس ات مہتل بوت۔
آئی ءَ دور ندءَ پاسپان گوانک جت۔بلے ھچ پسو نیاتک۔انچو سما بوت کہ موسم ءِ ھرابی ءِ سبب ءَ پاسپان ءَ چُل جاہ ءَ یادگہ اوتاکے ءَ پناہ زرتگ وپتگت۔یہودی ءَ وتی دل ءَ ھیال کت۔”منی تہا ھینچو توان وَھست۔من ھماوڑا کہ فکرے ٹہینتگ رواں آئی ءَ آسر ءَ رسیناں۔شک کنگ بیت ھم گڑا پاسپان ءِ سرا کنگ بیت“۔آ تہاری ءَ دزموش کنان بندیگ ءِ اوتاک ءَ رست۔پداآئی ءَ ڈیلے جت ءُُ آئی ءِ روژنائی ءَ اینگو آنگو چاراِت۔گہہ اِتگیں درپ مرپ اینگو آنگو شنگ اتگ اتنت۔یک جاہے مرتگیں چُل جاہے کپتگ ات۔پاسپان ءِ نپاد ھشک ءُُ ھورک ءَ کپتگ ات۔ھچ نیمگا ساہ دارے ءِ نشانی ءِ گواہ نیستت۔گوں ڈیل ءِ مِرگ ءَ پیریں یہودی لروزوکیں پاداں گوں دستاں داراں ٹیبلک یے ءِ سرا سر کپت۔آئی ءَ چہ روشندان ءَ بندیگ ءِ اوتاک ءَ سرکش اِت چاراِت۔روکیں موم بتی وتی گُڈّی آسر ءَ رسگی اَت۔بندیگ ءِ سر جہل اَت نشتگت۔چہ پشت ءَ بس آئی ءِ سرین،اسپیت ءُُ مانگیشتگیں مید ءُُ ھُش اتگیں دست درا بوتنت۔ٹیبل گوں ھمراہ ءَ دوکرسی ءَ.....جہل ءَ قالین ءِ سرا اینگو آنگو کتاب شنگ اتگ اِتنت۔پنچ ملٹ گوست۔بلے قیدی ءَ ھچ وڑیں سُرپُرنہ کُت۔یہودی ءَ گوں لُنککاں دریگ ءِ تاکے ٹک اِت بلے پدا ھم بندیگ ءِ سال وارتگیں جان ءَ ھچ وڑیں سرپر نہ بوت۔یہودی ءَ نرم نرم ءَ کبل ءِ سرا پتاتگیں گد ءِ سیل پروشت۔گد گوں کارچ ءَ دِرت ءُُ چابی کبل ءِ تہا مان گیتک۔کبل ءِ تہ ءِ آسن پُرّیں پانزدہ سال بندبیئگ ءِ سبب ءَ زنگاں گپتگ اتنت۔پداھم کمے زور جنَگ ءَ پد کبل پچ بوت۔آئی ءَ اوستت کہ گوں کُبل ءِ پچ بیگ ءَ بندیگ گل ءَ بال بیت ءُُ تچانی ءَ دروازگ ءَ ڈن در کیت۔بلے چوش نہ بوت۔سئے ملٹ گوست۔بے تواری ھچ برمش یا سُرپُر ءَ نہ پروشت۔نوں آئی ءَ اوتاک ءَ روگ ءِ سوڑگ کت۔ٹیبل ءِ دیما ھما مردکہ نشتگت۔آچہ لس مردماں جتا ات۔ آبنیادم ءِ دروشم ءَ ھڈے ات۔نادراہ،لاگر ءُُ ناتوان،ھڈانی سرا ھُش اتگیں بنیادمی پوست ءُُ چلّ اَت۔آئیءِ دیم ءِ رنگ حاکی ءُُ زرد اَت۔گُل ھُش اِتگ ءُُ تہا شتگ اتنت۔مید چو نگرہ ءِ تاراں ترپگ ءَ اتنت ھچ مردم اے گپ ءِ باور کنگ ءَ جاڑی نہ بوتگ ات کہ آئی ءِ عمر بس چل سال انت۔ٹیبل ءِ سرا آئی ءِ جَہلیں سر ءِ چیرا یک کاگدے کپتگت۔کہ آئیءِ سرا گوں بارگیں لبزاں چیزے نبشتہ ات۔
”بے چارگیں وکیل.....“یہودی ءَ آئی ءِ سرا بزگ بوت ماں وتی دل ءَ گشت ئے۔”پہ ایشی ءِ زندگی ءِ آسر ءَ رسینگ ءَ مزنیں جہد ءُُ جفایے ھم نہ لوٹیت۔نیم مرتگیں جان ءَ چست کناں پلنگ ءِ سرا دور دیاں ءُُ شہ رگ ءِ سرا سرجاہ ءَ ایر کناں زور پردیاں۔دومی روچ ءَ ھچ مردم گشت نہ کنت کہ ھدائی مَرگے نہ بوتگ۔بلے چہ آئیءَ پیسر من چارگ لوٹاں کہ آئی ءَ کاگد ءِ تہا چے نبشتہ کتگ۔یہودی ءَ چہ آئی ءِ دیما کاگد چست کت ءُُ وانگ ءِے لگ اِت۔
”بانداشپ دوازدہ بج ءَ منی اے دراجیں تہنائی ءِ بندیگی کُٹیّت۔منی آجوئی من ءَ پدار سیت ءُُ من گوں دومی مردمان نند و نیاد کت کناں بلے چہ آئی ءَ پیش کہ من چرے اوتاک ءَ دربیایاں ءُُ روچ ءِ روشنا ئی ءَ بگنداں۔من اے المی زاناں کہ گوں ترا چندے گپ بکناں۔منا وتی پاکیں،ساپیں،ءُُ بے داگیں زرد ءُُ ھما پروردگار ءِ سوگند انت کہ ھر ساہت ءَ من ءَ گندگا انت۔من تئی دیمااے جار ءَ بہ جناں کہ آجوئی،زندگی ءُُ جاندراہی کُل منی نگاہاں بے بستار ءُُ پوچ ءُُ بیکار انت کہ آہاں تئی دنیا ءِ کتاب نعمت گشنت۔
داں پُرّیں پانزدہ سال ءَ من گوں مزن دلگوش ءَ زمینی زندگی ءِ بابت ءَ فکر ءُُ بیچار کتگ۔اے راست ات کہ اے میان ءَ من نہ زمین دیستگ ناں آئی ءِ سرا زندگی کنوک۔بلے تئی داتگیں کتابانی وسیلہ ءَ من اے زمین ءُُ آئی ءِ سرءِ نعمت ءُُ برکت شری ءِ سرا چشتگ،تپاس اتگ ءُُ مارتگ اَنت۔من بوپچ دیوکیں شراب نوش اِتگ۔وش الہانیں سوت جتگ۔جنگل،کوہ،نگوردیم ءُُ چرگجاہاں آسکانی رند ءَ ترداِتگاں۔آسکانی شکار کتگ۔گوں جنیناں مہر ءُُ دوستی کتگ ءُُ گوں ڈولداریں جنیناں کہ آ چو استیناں پیاپ پہک،بے ریا ءُُ بے داگ بوتگنت ءُُ آتئی وش بیان ءُُ مزن نامیں شاعراں گوں فکر ءُُ تخیل ءَ ساچ اتگ اتنت۔گوں من ءَ ماہکانیں شپاں نند ءُُ نیاد کتگ۔گوں من ءَ سر جاہ ءِ سر ءَ ایر کتگ گوں ہلوتاں بے ھد ءُُ بے ھساب ڈولداریں کسّہ گشتگ۔آہانی ورنائی ملار ءَ من باریں داں چنت ساہت ءَ مست بوتگاں۔تئی کتابانی وسیلہ ءَ من البرز ءِ وڑیں برز ءُُ بلند ءُُ ترسناکیں کوہانی سرا سرکپتاں ءُُ چہ کوہانی چُدگاں من روچ سباہانی سر ءَ رو دراتک ءَ برز بئیگ ءَ دیست ءُُ روایر شت ءِ دامن ءَ ایر روگ ءَ دیست۔من داں دیراں نیلگ ءُُ اسپیتیں آزمان ءِ دامن ءَ رنگانی گُبارے درنزگ ءَ ندارگ کت۔زر ءِ گجّانی سر ا رژن ءِ شیپتالیں ناچ دیست۔گوات ءَ راشیپانی بدن بوسگ ءَ دیست۔کوہانی سرا تہاری ءُُ رژن ءِ پل سرپگ ءَ دیستنت۔شیپ گرانیں رژن اسپتیں جمبرانی پشتءَ سر کشّگ ءَ ءُُ روچ گوں رُخصتی رژن ءَ سیاہیں جمبرانی سینگ ءِ درّگ ءَ دیست۔من سبز ءُُ شادابیں جنگل،آباد ءُُ ملوکیں ڈگار،درچ ءُُ پیاپیں دریا ءُُ چکاریں رود دیستگنت۔شاد ءُُ آبادیں شہر ءُُ کلگ دیستگنت۔من چہ ناچ جاہانی نیم پچیں دروازگاں در آیوک ءُُ گوات ءِ کوپگاں اوژناگ کنانیں ساز ءُُ زیمل ءِ وش الحان اش کتگنت۔من ھما براہدار ءُُ پاکیں فرشتہانی بانزل دست جتاں کہ آمنی واب ءَ اتکگ اتنت ءُُ گوں من ءَ گپ ءُُ تران اش کتگ۔تئی کتابانی وسیلہ ءَ من زمین ءُُ زر ءِ پراہ ءُُ شاہگانیاں ایر اتکگ اتاں۔گوں من ءَ معجزہ بوتنت۔من شہر سوتک ءُُ ویران کتنت۔نوک نوکیں مذہبانی تبلیغ کت ءُُ یک دنیایے دست ءَ آؤرت۔
تئی کتاباں من ءَ عقل ءُُ زانگ بخشاتگ ءُُ بے فکری ءِ روچاں بگرداں روچ ءِ مرچی ءَ بنیادمانی زانگ ءَ ھر ھیال ءَ فکر کتگ،آ درست جوہر بوتگ ءُُ منی اے کسانکیں سر ءِ تہا پہ مدامی ایر بوتگنت ءُُ من زاناں کہ من چہ ترا ھر وڑا گیشتر اگل ءُُ ھوش ءِ واجہاں۔چہ ترا گیش چالاک تراں۔بلے من تئی اے کتاباں گوں دشتیءِ چماں چاراں۔دنیا ءِ دُراہیں ساچشت ءُُ زانگ منی دیما پوچ ءُُ بیکار اَنت۔ھر چیز بے ارزش اِنت۔بے بستار انت،دروہاپ اِنت،ملنڈ،دروگ اِنت منّاں کہ تو وتی سرا سک پہر بندئے۔پہ وتی براہداری ءَ ھم ءُُ اگل ءَ مندی ءَ ھم۔بلے یک ھنچیں ھم زوراکے ھست کہ آئی ءَ تو مرگ گشئے کہ آچہ زمین ءِ سرا تئی جود ءَ انچو گار ءُُ گمسار کنت چو گشئے تئی نام ءُُ نشان ھچبر نہ بوتگ۔تئی وش ھالی ءِ اے دراہیں کسّہ ءُُ تئی ابدمانیں شاہزانت ءُُ زانوگرانی ابدمانیں نام ءُُ کرتن درست یک نہ یک روچے گوں دنیا ءَ ھلاس ءُُ بیگواہ بنت۔
تو گنوکے ءِ،ردیں راہاں گران ئے۔تو دروگ ءَ را راست ءُُ بد رنگی ءَ را براہداری ءِ نام داتگ۔اگاں بازیں جاورانی سبب ءَ درچکانی سراپل ءُُ نیوگ ءِ بدلءَ پگل در بہ رچنت۔گڈا تو ھیران بئے۔ھمے وڑا مرچی من تئی سرا ھیرانان کہ تو اے زمین ءَ جنّت ءِ بدل سر پد بوتگ ئے۔براہداری ءِ سودا گوں بدرنگی ءَ کتگ۔من ترا سرپد کنگ ئے یا منّینگ ئے ھچبر جہد ءُُ کوشست نہ کناں۔پدا ھم من ترا آدینک ءَ الم ءَ پیش دارگ لوٹاں۔پرے چیزاں وتی دشتی ءُُ زہر ءِ پدرائی ءَ ھم گوں زاہریں لبزاں کنگ لوٹاں کہ پہ آہاں ءُُ بس پہ آہان تو زندگ منتگ ئے۔من بیست لکھ ڈالر ءِ چرے زرّاں دست بردار باں کہ من دنیا ءِ جنت زانتگنت۔پانزدہ سال ءِ غلامی قبول کتگت۔نوں اے زر پہ من ءَ ھچ وڑیں بستارے ندارنت۔
من و ت،وت ءَ چہ اے حق ءَ دز محروم کنگ ءِ ھاترا من نبشتہ ئیں قول ءَ وراں ءُُ چہ نامینتگیں وہد ءَ پنچ ملٹ پیسر چہ تہنائی ءِ قید ءَ درکایاں“۔
وہدے یہودی ءَ اے گپ ونتنت گڑا آئی ءَ کاگد پدا ٹیبل ءِ سرا ایر کت۔بندیگ ءِ جہل شتگیں سر ءَ بوسگے دات ءُُ پدا چہ آئی ءِ چمان ٹُپ ٹُپ ءَ ارس رِتک اَنت۔آئی ءَ اوتاک ھما وڑا بند کت واتر بیت ءُُ شت۔آوتی زندگی ءَ ھچبر ھینچو شرمندگ ءُُ پشومان نہ بوتگت،چو کہ اے روچ ءَ بوتگت۔چہ زندگی ءِ مزن ءَ چہ مستریں تاوان ءِ سر اھچبر آئی ءِ جاور چونہ بوتگت ءُُ چہ اے روچ ءَ پیسر ھچبر آوت وتی نگاہاں چو ذلیل ءُُ وار نہ بوتگت۔آ لوگ ءَ اتک نپاد ءِ سرا کپت۔بلے زرد ءِ ملامت ءُُ شگاناں ءُُ ارسانی شلیں ھار ءَ واب یک ساہتے ءِ واستہ ھم آئی ءِ نزیک ءَ آیگ ءَ نئیشت۔
دومی سباہ ءَ بزّگیں پاسپان چو گنوکانی وڑا تچان ءَ آئی ءِ گوار اتک ءُُ آھال دات کہ بندیگ چہ روشندان ءِ راہ ءَ تتکگ۔آئی ءَ چم ءِ وت آباگ ءِ دیوال ءَ سِٹ کنگ ءَ دیستگ۔پاسپان آئی ءِ رند ءَ کپت۔بلے قیدی زیت چہ نگاہاں گار بوت۔گوں اے گپانی اِش کنگ ءَ یہودی ءَ وتی دراہیں کا ردار زرتنت بندیگ ءِ اوتاک ءَ شت۔درست بندیگ ءِ تچگ ءِ گواہ جوڑ کتنت اے دگہ کانودی گیچلاں رکگ ءِ ھاترا چہ آئی ءِ ٹیبل ءِ سرا بندیگ ءِ ایرکتگیں گُڈّی کاگد چست کت ءُُ پدا اتک آئی ءَ را وتی آسن ءِ پیتی ءِ تہا شرّ ی ءِ سرا پیتک ءُُ ایر کُت۔
***
Post a Comment